1. Khái niệm

a. Tự học là tự mình động não, sử dụng các năng lực trí tuệ và có khi cả cơ bắp, cùng các phẩm chất của mình, rồi cả động cơ, tình cảm, nhân sinh quan, thế giới quan để chiếm lĩnh một lĩnh vực hiểu biết nào đó của nhân loại, biến lĩnh vực đó thành sở hữu của mình.

b. Kỹ năng tự học của sinh viên là khả năng thực hiện một cách có kết quả các hành động tự học, các thao tác tự học bằng cách lựa chọn và thực hiện các phương thức hành động phù hợp với hoàn cảnh nhất định nhằm đạt được mục đích nhiệm vụ học tập đặt ra.

c. Các nhóm kỹ năng tự học

                - Nhóm KN lập kế hoạch tự học

                - Nhóm KN tổ chức việc tự học

                - Nhóm KN tự kiểm tra – tự đánh giá rút kinh nghiệm việc tự học của bản thân.

2. Tầm quan trọng của kỹ năng tự học

Tự học có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình học ở CĐ- ĐH- THCN. Tự học nhằm phát huy tính tự giác tích cực, phát huy năng lực học tập và nghiên cứu suốt đời của học sinh, sinh viên để thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục là biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo, biến quá trình dạy học thành quá trình tự học.

3. Biểu hiện của kỹ năng tự học

3.1. Nhóm kỹ năng lập kế hoạch tự học

a. Khái niệm: Lập kế hoạch tự học là biết xây dựng một chương trình hợp lý, có cơ sở khoa học phù hợp với từng cá nhân, tối ưu hoá hoạt động tư học của bản thân. Kỹ năng này bao gồm KN phát hiện, xác định và lựa chọn vấn đề tự học, các thứ tự công việc cần làm, sắp xếp thời gian cho từng công việc một cách hợp lý với điều kiện và phương tiện hiện có, cụ thể là sinh viên biết đặt kế hoạch tự học phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ học tập.

b. Các loại kế hoạch:

Lập kế hoạch tự học cho cả năm học, cho từng kỳ, cho từng tháng, cho từng tuần, cho từng buổi, cho từng môn, lập kế hoạch đọc sách, lựa chọn sách, lập kế hoạch ôn tập, lập kế hoạch đề cương các môn học, lập kế hoạch thảo luận nhóm.

c. Quy trình lập kế hoạch tự học

- Bước 1: Xác định và lựa chọn vấn đề trong các nội dung cần học

- Bước 2: Nêu mục tiêu cần đạt được

- Bước 3: Sắp xếp thứ tự nội dung cần thực hiện và phương pháp thực hiện, phương tiện sử dụng.

- Bước 4: Dự kiến thời gian tương ứng, địa điểm, tìm nguồn tài nguyên và thực hiện việc học các nội dung.

- Bước 5: Tự đánh giá kết quả so với mục tiêu đề ra (đạt/ chưa đạt).

Ví dụ Bảng kế hoạch tự học:

Tùy theo cách lập, có thể đưa thời gian lên trước để dễ theo dõi kế hoạch tự học của mình.

3.2. Nhóm kỹ năng tổ chức việc tự học

a. Khái niệm: Là khả năng thực hiện các hoạt động tự học theo kế hoạch nhằm đạt mục tiêu đề ra.

b. Biểu hiện kỹ năng tổ chức việc tự học:

+ Kỹ năng đọc sách, tài liệu tham khảo

+ Kỹ năng ghi chép, hệ thống hóa kiến thức

+ Kỹ năng làm đề cương xêmina

+ Kỹ năng ôn tập, dự thi và kiểm tra

Kỹ năng ghi chép, hệ thống hóa kiến thức: Quy trình thực hiện ghi chép và hệ thống hóa kiến thức như sau:

- Bước 1: Nghe /đọc và ghi những ý chính của vấn đề

- Bước 2: Đưa ra một cấu trúc và hệ thống hóa nó (sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống hóa).

- Bước 3: Liên kết kiến thức lại với nhau tạo nên những đường nối.

Kết luận:

Để có một kế hoạch hiệu quả, ngoài việc thực hiện theo đúng quy trình thì người học cần lưu ý:

- Biết dựa vào đặc điểm, nội dung, tính chất của từng môn học và đặc điểm tâm lý cá nhân để phân chia thời gian cho từng môn hợp lý.

- Biết tận dụng thời gian để tự học.

- Biết kết hợp làm việc với nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng mệt mỏi. Xây dựng kế hoạch tự học, SV biết tham khảo ý kiến bạn bè, tập thể.

Để hệ thống hoá kiến thức có kết quả ngoài quy trình trên chúng ta cần đảm bảo:

+ Sơ đồ bảng hệ thống kiến thức phải đạt được mục đích dạy học đề.

+ Đảm bảo sự liện hệ chặt chẽ giữa thứ bậc và từng thứ bậc.

+ Bao quát được nội dung cơ bản về kiến thức cần hệ thống trong sách giáo trình và tài liệu.

+ Dễ hiểu phù hợp với trình độ tri thức của bản thân.

+ Đảm bảo tính khoa tính chính xác, logic và mang tính sư phạm cao.

4. Kết luận chung về kỹ năng tự học

Kỹ năng tự học là một trong những kỹ năng quan trọng của người học sinh, vì vậy mỗi chúng ta phải có ý thức rèn luyện nó. Để thực hiện kỹ năng tự học có hiệu quả mỗi bản thân cần phải biết lập cho mình kế hoạch tự học một cách khoa học, có khả năng tổ chức việc tự học của bản thân, biết tự kiểm tra và đánh giá hoạt động tự học của mình.